De lucht kan er op mooie dagen in het voorjaar van vervuld zijn: 'Tjoewiet', de kreet van de kievit die zijn eigen naam roept. De spectaculaire buitelende capriolen, het elegante pak en de kuif als een lange veer op de hoed van een Musketier verschaffen de kievit een gracieus voorkomen. Kieviten broedden oorspronkelijk op grassteppen in gematigd Europa en Azië. Deze habitat werd echter al snel door de mens in gebruik genomen om vee te weiden en gewassen te verbouwen. De kievit heeft zich hieraan goed aangepast en het is één van de weinige soorten die zich goed in stand kan houden op akkers en weilanden in Nederland. Bij gevaar veinst een kievit een gebroken vleugel en probeert zo een nadende wezel, vos of hermelijn weg te lokken bij het nest. In Friesland (en Groningen) bestaat een oude traditie; kievitseieren worden vroeg in het broedseizoen gezocht. In 'ruil' voor het leeghalen van de nesten worden vervolglegsels beschermd. Dat deze nestbescherming ook kan zonder eieren te rapen is natuurlijk duidelijk; wie het om de bescherming van vogels gaat, neemt niet eerst de eieren weg, ook niet van een algemene soort.

Europese verspreiding

De kievit komt in geheel Europa voor. De aantallen zijn echter in het zuiden een stuk kleiner dan in meer gematigde en noordelijker streken.

Biotoop

Akkers, weiden (kleinschalig), weilanden (uitgestrekt), gorzen en slikken.

Voedsel-en broedbiotoop

Kieviten zoeken hun voedsel, dat bestaat uit allerlei ongewervelden, vooral tussen de vegetatie en op de bodem. Open gebieden met een rijke bodemfauna zijn voor de kievit een ideale biotoop. Het nest bestaat uit een klein kommetje van gras dat, nauwelijks zichtbaar, gemaakt wordt in een graspol.

Gedrag

Door flappende vlucht waardoor afwisselend de donkere bovenvleugels en de lichte ondervleugels te zien zijn ontstaat er een flikkerend effect.

Trekroute

In een breed front over continentaal Europa.

Overwinteringsgebied

Bij strenge vorst in noordelijke delen van het verspreidingsgebied verplaatsen de kieviten zich ongeveer met de vorstgrens over Europa, om toch voldoende voedsel te kunnen blijven vinden. Het merendeel van de kieviten overwintert in Zuidwest-Europa.

Aantal en trend

Het aantal kieviten is vrij constant. De verspreiding van de kievit in Nederland verandert echter, doordat het landschap aan voortdurende veranderingen onderhevig is. Broedden kieviten vroeger voornamelijk in kleinschalige cultuurlandschappen, tegenwoordig zijn ze vooral te vinden op maisakkers en grote open weidegebieden. In sommige landen (waaronder Ierland) is echter zichtbaar dat bij zeer sterke intensivering van het landgebruik zelfs kieviten niet flexibel genoeg zijn om te kunnen overleven. De populatie is daar plotseling ingestort. In Nederland lijkt de situatie voor de kievit vooralsnog prima; in 2000 werden 200.000 tot 300.000 broedparen vastgesteld.

» Terug naar het overzicht