Visdieven zijn koloniegewijs broedende vogels van kustgebieden en visrijke wateren in het binnenland. Bij voorkeur wordt gebroed op eilandjes en andere voor grondpredatoren moeilijk bereikbare plaatsen met een vrijwel kale tot grazige bodem. Het voedsel bestaat bij voorkeur uit kleine rondvis, die meestal duikend bemachtigd wordt. Bij gebrek aan rondvis wordt overgeschakeld op kleine platvis, garnalen, kikkervisjes en dergelijke. Onze visdieven overwinteren langs de Westafrikaanse kust, van Mauretanië tot Nigeria.

Europese verspreiding

Visdieven komen voor in het grootste deel van Amerika, Azië en Europa van ongeveer de noordpoolcirkel tot aan de kreeftskeerkring. Het is het wijdst verspreide lid van de familie der Sternidae.

Biotoop

Beken en meren, intergetijdenzone, kust, moeras, rivieren

Voedsel-en broedbiotoop

Visdieven komen hoofdzakelijk voor in kustgebieden, maar ook in het binnenland zijn kolonies te vinden. Vooral natuurontwikkelingsgebieden langs de grote rivieren voorzien in geschikte broedgelegenheid voor de visdief.

Gedrag

Bidt tijdens het voedselzoeken regelmatig en duikt om een visje te bemachtigen. Vliegt vrij direct en krachtig voor een stern.

Trekroute

Kustroute, maar ook over het binnenland, daarbij vooral het laagland opzoekend.

Overwinteringsgebied

Visdieven overwinteren voornamelijk langs de westkust van Zuid-Europa en Afrika, voornamelijk het kustgebied van Mauretanië en Nigeria. Een klein deel van de visdieven trekt helemaal door naar Zuid-Afrika.

Oorzaak afname/toename

Er zijn een aantal oorzaken voor de stagnerende come back van de visdief. Ten eerste de voedselsituatie, die langs de kust door overbevissing en de uitvoering van de Deltawerken sterk veranderd is. Zo is het opvallend dat het broedsucces van visdieven in de Nederlandse Waddenzee minder is dan dat in de Duitse Waddenzee. In de binnenwateren speelt vertroebeling door toegenomen voedselrijkdom (eutrofiëring) waarschijnlijk een negatieve rol voor een oogjager als de visdief. De afname aan geschikte broedplaatsen kan plaatselijk een rol spelen.

Aantal en trend

Rond 1900 broedden meer dan 30.000 paar visdieven in ons land, waarvan veruit de meeste langs de kust. Net als bij de grote stern leidde afschot voor de dameshoeden-modegril en het rapen van eieren tot een forse afname. Het aan de kaak stellen van deze praktijken door Vogelbescherming Nederland leidde in 1908 tot de bescherming van de visdief. De aantallen namen weer flink toe, met een top van 45.000 paren in 1939. Afgezien van een terugval in de oorlog bleef de soort talrijk, totdat lozingen van gechloreerde koolwaterstoffen roet in het eten gooiden; er trad grootschalige vergiftiging van het milieu op. Ook het verdwijnen van een uiterst belangrijk broedgebied als De Beer (tot 20.000 paren rond 1940!) speelde een rol. In 1965 waren er slechts 5000 paren over, waarna een voorzichtig herstel inzette. Dat gold niet voor het binnenland, waar de soort nog slechts sporadisch tot broeden komt. Momenteel broeden jaarlijks 18.000 tot 19.500 paar visdieven in ons land, nog altijd veel minder dan voor de milieuramp van de jaren zestig.

» Terug naar het overzicht